PVC Kompound Nedir?

PVC, vinil klorürün polimerizasyonuyla elde edilen sentetik bir reçinedir. Üretim ve tüketim açısından, plastikler arasında polietilenden sonra en yaygın kullanılan malzemedir. Yağmurluk, duş perdesi, pencere çerçevesi, çatı kaplaması ve iç tesisat boruları gibi hem evsel hem de endüstriyel pek çok üründe kullanılır. Saf haliyle hafif ve sert yapıya sahiptir. Ancak esnek hale getirilmiş “soft” formları da üretilmektedir.

Bileşenleri 

PVC’nin ana bileşeni, vinil klorür (CH₂=CHCl) adlı bir gazdır. Vinil klorür, genellikle etilenin, hidrojen klorür ve oksijenle bakır katalizör eşliğinde tepkimesiyle elde edilir.

Polivinil Klorür (PVC), vinil klorürün tekrar eden birimlerinden oluşur. Kimyasal formülü (CH₂=CHCl)n​'dir. Bu yapının temel taşı olan vinil klorür, kloroetilen adıyla da bilinen renksiz bir gazdır. 

Çevresel Etkileri 

PVC'nin sunduğu pek çok avantajın yanında, çevresel etkileri göz ardı edilemez. Üretim ve bertaraf süreçlerinde açığa çıkan klor bazlı kimyasallar çevre açısından risk taşıyabilir. Yine de, geri dönüşüm çalışmaları ve sürdürülebilirlik alanındaki gelişmeler bu etkileri azaltmaya yönelik önemli adımlar sunuyor.

PVC Üretim Süreci 

PVC üretimi, dayanıklı ve işlevsel bir plastik malzeme elde etmek amacıyla çok aşamalı ve kontrollü bir süreci kapsar. Sürecin temel aşamaları aşağıda detaylandırılmıştır:

Polimerizasyon

Üretim, vinil klorür monomerinin (VCM) polimerizasyonuyla başlar. PVC üretiminde üç ana yöntem bulunur: süspansiyon, emülsiyon ve yığın (kütle) polimerizasyonu. Endüstriyel ölçekte en yaygın kullanılan yöntem süspansiyon polimerizasyonudur; dünya PVC üretiminin yaklaşık %80’i bu yöntemle gerçekleştirilir.

Bu yöntemde:

• VCM önce basınçlandırılır ve sıvılaştırılır.
  
  

• Ardından, su ve süspansiyon maddeleri içeren bir reaktöre aktarılır.
  
  

• Başlatıcı madde (örneğin peroksit) eklenerek polimerizasyon süreci başlatılır. Reaksiyon genellikle 40–60 °C arasında, birkaç bar basınç altında gerçekleşir.
  
  

Suyun işlevi yalnızca bir süspansiyon ortamı sağlamak değil, aynı zamanda reaksiyon sırasında açığa çıkan ısıyı kontrol altına almaktır. Polimerizasyon ilerledikçe büyüyen PVC tanecikleri istenen boyuta ulaştığında süreç sonlandırılır. Tepkimeye girmeyen VCM, damıtılarak geri kazanılır. Ortaya çıkan PVC partikülleri santrifüjle ayrılır, kurutulur ve beyaz toz hâlinde reçine olarak elde edilir.

Karıştırma (Compounding)

Elde edilen PVC reçinesi, istenilen uygulamaya uygun özellikler kazandırmak amacıyla çeşitli katkı maddeleriyle birleştirilir. Bu işlem PVC formülüzasyon (compounding) olarak adlandırılır.

Formülüzasyona eklenen başlıca katkılar şunlardır:

• Termal bozunmayı önlemek için ısı stabilizatörleri
  
  

• İşleme kolaylığı ve ekipmanı korumak amacıyla yağlayıcılar
  
  

• Esneklik kazandırmak üzere plastikleştiriciler 
  
  

• Renk verme amacıyla pigmentler
  
  

• Mekanik özellikleri iyileştirmek veya maliyeti düşürmek için dolgu maddeleri
  
  

Maddelerin oranı, ürünün kullanım alanına, istenen fiziksel özelliklerine ve işlenme yöntemine göre belirlenir. Elde edilen karışım soğutularak farklı üretim yöntemlerinde kullanılabilecek kompound haline getirilir.

LYS Polychem PVC Türleri ve Özellikleri

LYS Polychem, Rijit PVC (uPVC) ve soft PVC olmak üzere iki ana PVC türü sunar. Bunları detaylandıracak olursak;

Rijit PVC (UPVC)

UPVC, plastikleştirici içermeyen sert bir PVC türüdür. Yüksek mukavemeti  ve alev direnciyle öne çıkar. Genellikle pencere profilleri, kapı çerçeveleri, borular, kablo kanalları ve dış cephe kaplamalarında kullanılır. 

Malzemenin sertliğini koruyarak şekil verilebilmesi için 100 °C'nin üzerinde işlenir. 20 °C’de yaklaşık 52 MPa çekme gerilimine sahiptir ve 95 °C’ye kadar güvenle kullanılabilir.

Soft Esnek PVC

Esnek PVC, düşük sıcaklıklarda bile formunu kaybetmeden kullanılabilir. Bu yapı, PVC’ye belirli oranlarda plastikleştirici eklenerek elde edilir. Bazı uygulamalarda katkı oranı %50’ye kadar çıkar. En yaygın katkı maddelerinden biri, di-2-etilhekzil ftalat (DEHP).

Yumuşaklığı sayesinde yer karoları, bahçe hortumları, suni deri döşemeler, duş perdeleri gibi ürünlerde tercih edilir. 

PVC Kompound Kullanım Alanları

PVC kompound özellikleri sayesinde çok farklı sektörlerde kendine yer bulur. En yaygın kullanıldığı alanlar ise şu şekilde sıralanabilir:

• İnşaat Sektörü: Temiz ve atık su boruları, pencere ve kapı profilleri, dış cephe kaplamaları, çatı membranları ve yer döşemeleri

• Elektrik ve Kablolama: Elektrik kablosu yalıtımı, kablo taşıma ve kanal sistemleri

• Otomotiv: Kapı panelleri, gösterge paneli kaplamaları, döşeme parçaları, kablo demetleri

• Sağlık Sektörü: Tıbbi hortumlar, serum ve kan torbaları, tek kullanımlık medikal ürünler

• Tüketici Ürünleri: Oyuncaklar, suni deri döşeme, şişirilebilir ürünler, duş perdesi, masa örtüsü gibi ev eşyaları 

• Ambalaj ve Şişeleme: Shrink film, streç film, blister ambalaj, sert plastik şişeler

• Ayakkabı:Taban üretimi, bot, spor ayakkabı 

LYS Polychem, esnek ve rijit PVC kompoundlar ile farklı uygulama ihtiyaçlarına özel çözümler geliştirir. Yüksek işlenebilirlik, ısı dayanımı sunan ürünler hakkında daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.